Sofizam je termin grčkog porekla, nastao od grčke reči sóphisma, što u prevodu znači – lukavstvo, zavaravanje. U slobodnom govoru, sofizam se vezuje za neku smisalicu, odnosno iznošenje nečega na lukav, ali mudar način. Obzirom na to da je boginja mudrosti bila Sofija, može se reći i ima logike, da otuda dolazi do stvaranja termina – sofizma, koji donekle spada u sam “vrh mudrosti” – u kojem se u raspravi zbunjuju sagovornici, a sitacije se banalizuju namerno i logično. Najjednostavnije rečeno, sofizam se smatra pogrešnim rasuđivanjem koje ima za cilj da prevari slušaoca.
Sofizam se javlja još u V veku pre nove ere, kada se u Grčkoj (tačnije u Atini), počela javljati potreba za učestvovanjem u političkom životu zemlje, te je svaki stanovnik Atine sam morao da se brani pred sudom ili, pak, da optužuje nekoga ko mu je počinio nepravdu. Skupštinu su činile političke stranke koje su se među sobom borile za prevlast. Sofisti su bili deo tog društva, sa ciljem da druge podučavaju i isto tako naplaćuju pružene usluge. Antropološki period grčke filozofije počinje upravo sa sofistima, iz razloga što se oni nisu, kao prethodni filozofi, bavili prirodom kosmosa. Sofisti su u svom podučavanju imali zadatak da ubede druge u određene ispravnosti, pri čemu se nisu mnogo osvrtali na dokazivanja kosmologa, već su težili znanju koje je bilo usmereno na sticanje političke moći i osvajanje vlasti.
Prvo razumevanje pojma vrline, sofisti su tumačili kao – znanje. Oni su tvrdili da se vrlina stiče znanjem, uz razboritost, umerenost i ideal. Platon je tvrdio da su sofisti majstori protivrečja, koji su se lažno predstavljali kao mudraci i varali ljude koji su bili željni istine. Takođe, pored Platona, i Sokrat je bio veliki protivnik sofista.
U filozofiji, sofizam se opisuje kroz tzv. Epimenidov primer, koji glasi: “Epimenid, Krićanin, kaže da svi Krićani lažu; a Epimenid je sam Krićanin, te, prema tome, nije istina da Krićani lažu; dakle, Epimenid govori istinu; dakle, svi Krićani lažu.” Odavde, proizilazi i zaključak da se sofizam može smatrati i kao namerna logička greška i prikazivanje neistine kroz istinu.
Među najpoznatije sofizme spadaju: Sorit, Ćelavi, Krokodil, Protagora i učenik, Lažljivac i Pokriveni. Primera sofizma ima dosta, od kojih se naročito ističe sledeći, od strane francuskog filozofa Klaparda: “Sve su retke stvari skupe. Jeftini dijamanti su retki. Oni su prema tome, skupi.”
U Persiji i Indiji, sofizam je predstavljao mistično učenje jedne religiozne sekte, koja se držala teze da je sve što postoji na svetu – identično, a da je čovek emanacija božanstava koja teži ponovnom spajanju sa božanstvom. Sofizam je najprisutniji u društvu, naročito u područjima politike, sudstva, kulture itd.
