Eugenika je pojam grčkog porekla, nastao od grčke kovanice eu i reči genos, što u prevodu znači – dobri geni. Prema definiciji, eugenika predstavlja primenu zakona nasleđivanja sa ciljem poboljšanja fizičkih i psihičkih karakteristika živih bića, naročito ljudi. Naime, eugenika je primenjena nauka za poboljšanje i kontrolu ljudske vrste.
Eugeničari proučavaju i izučavaju eugeniku. Oni su na osnovu svojih stavova, eugeniku podelili na pozitivnu i negativnu. Negativnu eugeniku opisuju kroz ljude koji imaju loše gene i tvrde da na osnovu toga oni ne bi trebali imati dece, odnosno potomstva. Pozitivnu eugeniku opisuju kroz motivisanje parova koji imaju dobre gene da produžavaju vrstu.
Eugenički pokret čiji je osnivač bio Frensis Galton, rođak Čarlsa Darvina, nastao je početkom XIX veka u Velikoj Britaniji, a u istom periodu je u Sjedinjenim Američkim Državama, pokret osnovan od strane Čarlsa Devenporta. U Evropi je ovaj pokret imao znatno ekstremnije razmere, uz poznati primer da je Hitler primenjivao masovnu eutanaziju, sterilizaciju, uvodio gasne komore za tzv. “bezvredne ljude” i slično. Frensis Galton je kao osnovu za istraživanje ljudske populacije uzeo sadržaj iz Darvinovog – “Porekla vrste”. On je 1883. godine smislio pojam – eugenika i počeo da insistira na socijalnoj kontroli u cilju smanjivanja “bezvrednih i nepoželjnih”.
Eugenika je bila pokretač sastavljanja testova za imigrante, kada je 80 % imigranata (Poljaka, Rusa, Jevreja) proglašeno maloumnima, te je na osnovu toga, 1924. godine, donet Zakon o ograničavanju useljenja ovih naroda. Ovaj Zakon je bio na snazi do 1965. godine. U Nemačkoj je principe eugenike prihvatio Ernst Haeckel, evolucioni biolog, koji je predlagao da se ubijaju deca rođena sa bilo kakvom manom sa ciljem brže evolucije društva. Haeckel je živeo do 1919. godine, ali su njegove stavove nastavili da podržavaju nacisti, kao što je bio slučaj sa Hitlerom.
Definitivno najmoćnija eugenička organizacija nalazila se u Americi, čiji je osnivač bio lekar Margaret Sanger i zvala se – “Američka organizacija za planirano roditeljstvo”. Margaret Sanger se vodio tezom da sistemski eliminiše sve ljude za koje se smatralo da su manje vredni, putem abortusa i drugih načina eliminisanja. On je naglasio sledeće ciljeve pomenute organizacije:
- podizanje nivoa inteligencije u opštoj populaciji
- sporo povećanje populacije
- onemogućavanje imigracije onih ljudi za koje se zna da su “manje vredni”
- primenjivanje stroge politike sterilizacije nad manje vrednim grupama ljudi
- obezbeđivanje odvojene farme na kojoj bi radili svi eliminisani ljudi pod strogom kontrolom.
Od tada se umesto eugenike, koristi termin – planiranog roditeljstva, a savremena eugenika se ogleda u propagiranju delovanja zajedno sa mogućnostima genetičke tehnologije, koja se iz godine u godinu sve više razvija.
Savremeni eugenički pokreti nude i novac za jajne ćelije ili spermatozoide zdrave genetike, koje se čuvaju u bankama genetičkog materijala. Što se tiče negativne genetike, koristi se prenatalna dijagnostika, koja se odnosi na različite dijagnostičke procedure (amniocenteza i slično).
