Pojam centralizacija je antipod decentralizaciji – to je, za razliku od decentralizacije, takav oblik državnog uređenja odnosno organizacije rada državnog aparata po kome se javni poslovi vrše iz jednog centra (centrum – centar, lat.), za potrebe svih delova. Zato se predmetni vid organizacije simbolički predstavlja u obliku piramide, na čijem vrhu su koncentrisane najvažnije državne funkcije u sferi upravljanja i donošenja odluka – u takvom, hijerarhijski uspostavljenom lancu, svaki nivo na lestvici ima precizno utvrđena ovlašćenja, s´ tim što su niži nivoi podređeni višim, a ovi – najvišim.
O totalnoj centralizaciji se govori, ukoliko su, po iznetom šablonu, organizovana sva područja života odnosno svi procesi funkcionisanja jedne države, a ukoliko su obuhvaćeni pojedini segmenti, govori se o – ekonomskoj centralizaciji (po pravilu, ekonomska centralizacija je sinonim za totalnu); političkoj centralizaciji (koncentracija svih poluga vlasti tj. odlučivanja, na jednom mestu), centralizaciji kapitala (udruživanje pojedinačnih kapitala radi ostvarivanja viših poslovnih ciljeva – ostvarivanje većeg profita) i drugo.
Istorija razvoja organizovanih oblika ljudskog življenja predstavlja ciklično odnosno naizmenično smenjivanje centralizovanih i decentralizovanih oblika uređenja. Naime, oba principa imaju svoje prednosti i nedostatke.
Kao prednosti centralizovanog oblika donošenja odluka, najčešće se navode: tačno sagledavanje celine kako ciljeva i zadataka, tako i interesa cele države, odnosno određenog organizacionog oblika kojim se upravlja; ujedinjavanje pojedinačnih interesa odnosno njihovo integrisanje u jedinstvenu celinu; jedinstvenost primenjivih procedura na celoj teritoriji države – organizacije; izvodljivost donošenja dugoročnih planova u smislu odvojenosti planiranja u odnosu na trenutne potrebe pojedinih delova države – organizacije i ubrzavanje postupka donošenja odluka. Sa druge strane, mane tj. nedostaci ovog principa su, pre svega: visok nivo birokratizacije koji dovodi do otuđivanja organa vrhovne vlasti u odnosu na lokalne jedinice vlasti; zamiranje inicijative nižih, lokalnih jedinica vlasti; smanjenje efikasnosti u donošenju odluka – zbog odlučivanja „sa jednog mesta“, vrh države – organizacije postaje „usko grlo“; šablonizovan i spor pristup realizacije odluka na nivou lokalne vlasti, usled nepoznavanja motiva za odlučivanje i slično – obično su prednosti jednog principa (centralizacije, u ovom slučaju), nedostaci drugog principa.
Sistem centralizacije je suštinski jednostavan oblik organizacije koji podrazumeva jaku, koncentrisanu upravnu vlast, čime se obezbeđuje jedinstvo u upravljanju, ali, upravo zbog svojih suštinskih karakteristika, ovaj organizacioni princip je praktično neostvariv u apsolutnom obliku (Napoleon III : „…sa daljine se može vladati, ali se samo izbliza može dobro upravljati“).
