Segmentacija je pojam latinskog porekla, nastao od latinske reči segmentatio, koja u prevodu znači – deljenje, cepljenje, odvajanje i slično. U svakodnevnom govoru, pojam segmentacije se koristi da bi se iskazala određena celina koja je razdvojena na više manjih delova. Pojam segmentacije se koristi u raznim oblastima, kao što su – medicina, biologija, informaciona tehnologija, lingvistika, ekonomija i drugo.
U oblasti biologije, segmentacija se naziva još i metamerija. Biologija pojam segmentacije objašnjava kao formiranje segmenata u telesnoj građi. Prema tom kriterijumu, segmentacija se deli na: homonomnu i heteronomnu. Kod homonomne segmentacije, spoljašnji segment je jednak unutrašnjem segmentu i odgovara mu, a kod heteronomne segmentacije, segmenti su grupisani u delove tela (glava, stomak, grudi i udovi). Pojam segmentacije se u biologiji koristi za raščlanjivanje tela na delove svih biljnih i životinjskih organizama. Primer homonomne segmentacije je kod kišnih glista (lumbricus terrestris, lat.), a primer heteronomne segmentacije se javlja najčešće kod zglavkara.
Informaciona tehnologija pojam segmentacije vezuje za tzv. paketnu segmentaciju, memorijsku segmentaciju, mrežnu segmentaciju i segmentaciju slike. Paketna segmentacija u ovoj oblasti predstavlja proces u kojem se određeni paket podataka deli na manje jedinice da bi se dobio prenos podataka putem određene komunikacione mreže. Mrežna segmentacija podrazumeva podelu računarske mreže na određene podmreže, od kojih je svaka od njih mrežni segment. Memorijska segmentacija podrazumeva podelu memorije računara na određene segmente. Segmentacija slike predstavlja raščlanjivanje digitalne slike na jednu ili više oblasti i delova.
Lingvistika pojam segmentacije vezuje za govornu i tekstualnu segmentaciju. Govorna segmentacija podrazumeva definisanje granica reči u govoru, a tekstualna segmentacija podrazumeva definisanje leksičkih jedinica u formi pisanja.
Ekonomija pojam segmentacije objašnjava i koristi kako bi tržište raspodelila na razne grupe potrošača koji imaju nešto zajedničko. U ekonomiji, segmentacija tržišta označava da je bitno, prevashodno naći razlike između segmenata (podjednakih delova tržišta), nakon čega se na tim razlikama gradi posebna politika, a skupine potrošača se grupišu prema određenim sličnostima.
Segmentacija tržišta (market segmentation, engl.)
Osnovni cilj svakog poslovanja predstavlja pružanje usluga potrošačima, a da bi se sav poslovni potencijal unapredio, jako je bitno razumeti na koji način trenutni i potencijalni potrošači razmišljaju.
S’ obzirom na to da se tržište sastoji od dva ili više klijenata, onda postoji i teorijska potreba za podelom tržišta, uz princip poslovanja da su potrebe svakog potrošača jedinstvene. Segmentacija tržišta ima pretpostavku da se potrošači razlikuju u svojim potrebama, zahtevima i motivima, a takve razlike se ispoljavaju u potražnji različitih proizvoda i usluga na tržištu.
Segmentacija tržišta pre svega predstavlja strategiju osmišljavanja i primenjivanja različitih programa marketinga sa kojima se nameravaju ispuniti potrebe i želje različitih vrsta potrošača. Na osnovu toga, segmentacija tržišta se može definisati kao proces grupisanja na posebne pod-kategorije potrošača koji imaju zajedničke potrebe ili karakteristike, kao i odabiranje jednog ili više segmenata na koje će se ciljati sa ponudom.
Da bi se donela odluka o krajnjem odabiru ciljnog tržišnog segmenta, potrebno je razmotriti sledeće: potrebe potrošača, postojeći tržišni udeo kao i homogenost tržišta, homogenost proizvoda (usluga), prirodu konkurentskog okruženja, trendove tržišta i marketinga, veličinu i strukturu pojedinog segmenta, sveopštu privlačnost segmenta, veličinu ciljnog segmenta, potencijal rasta, profitabilnost koja se očekuje, ciljeve i sredstva privrednih subjekata i rizike u poslovanju.
Osnovni kriterijumi za segmentaciju tržišta su: demografski (pol, uzrat, broj članova porodice), socioekonomski (nivo obrazovanja, zaposlenost, visina primanja), geografski (mesto boravka – selo, grad, klima, naseljenost), psihološki (motivi, namere, lojalnost) i kriterijum stila života. Obavljanje segmentacije tržišta se vrši kroz četiri etape:
- identifikacija tržišnih potreba i potrošača,
- formiranje tržišnih segmenata,
- izbor ciljnih segmenata i
- elaboracija tzv. marketinškog miksa, koji se sastoji iz proizvoda, cene, distribucije i promocije.
