Represija – značenje pojma

Termin represije vodi poreklo od latinske reči repressio, što znači – natrag, iznova ili povratak, a generalno označava ugnjetavanje, kažnavanje, zatvor, prinudu, prisilu i potiskivanje. Ovaj termin srećemo najčešće u psihoanalizi i u politici.

Represija u psihoanalizi

Termin represije u psihoanalizi označava potiskivanje nesvesnih impulsa koji štete razvoju jedne ličnosti i dovode najčešće do psihoze i halucinacije. Ovaj termin je opisao Frojd u svojim radovima, kao ključni i najvažniji mehanizam odbrane.
Radi se o željama i ciljevima pojedinaca, koji nisu u skladu sa društvenim i moralnim normama i koje pojedinci svesno potiskuje ili ih jednostavno zaboravljaju. Može se navesti primer u situaciji, da određena osoba zaboravi da ode na neki događaj, jer ima neku neprijatnu misao u vezi istog, tako da isključuje iz svesti obavezu da ispoštuje pomenuti događaj i slično.

Svakodnevne situacije, represiju u psihoanalizi opisuju kao stanje kada se obično zaboravlja ono što ne želi da se uradi. Ovaj pomenuti mehanizam potiskivanja može biti od koristi, jer pojedinac pomaže sebi da se sačuva od neprijatnih događaja i anksioznosti. Takođe, po Frojdu je potiskivanje bitan faktor kada se radi o mehanizmu formiranja snova. Naime, tokom sna potiskivanje slabi, pa se u snovima javljaju neki potisnuti sadržaji, predstavljeni često u drugačijem obliku. Zanimljivo je i to da do neurotičnih poremećaja dolazi i kod neuspešnih potiskivanja.

Represija u politici

Politička represija predstavlja progon određene osobe ili grupe ljudi zbog političkih razloga, sa ciljem ograničavanja ili sprečavanja njihove sposobnosti da učestvuju u političkom životu društva. Represija u politici predstavlja legalnu mogućnost države, odnosno njenih organa (vojske i policije), da upotrebi sredstva prisile sa ciljem očuvanja poretka. Takođe, predstavlja i sinonim za vlast putem sile ograničavanjem i uskraćivanjem legitimnih prava.

Represija je kao način vlasti svojstena reprsivnim režimima, dok je u demokratiji, pravo države i njenih organa regulisano zakonom. Savremenu teorijsku bazu pojma represije, Maks Veber (1864 – 1920), nemački sociolog i političar, vezuje za pojam države, kao monopola na legitimno pravo upotrebe fizičke sile. Prema Gramšiju (1891 – 1937), italijanskom političaru, marksisti i društvenom teoretičaru, mere prinude se vrše kroz državne organe (vojsku, policiju, sudove, pravni sistem i sl.).

Termin represije se koristi i kao sinonim za političku diskriminaciju. Manifestuje se kroz kršenje ljudskih prava, policijsku brutalnost, zlostavljanje, zatvaranje, oduzimanje građanskih prava, nasilne radnje, ubistva. egzekuciju itd. Kada je politička represija organizovana od strane države, onda to predstavlja zločin protiv čovečnosti, državni terorizam ili genocid. Tipična karakteristika diktature je nasilna politička reprsija. Sve aktivnosti političke represije se objavljuju različitim političkim sredstvima, kao što su na primer – tajne političke službe, upotreba vojske, paravojne formacije i slično.

Oblici političke represije su opisani od strane pisca Meše Selimovića u njegovim delima – „Tvrđava“, „Derviš i smrt“, „Ostrvo“  i „Krug“. U ovim romanima se vlast obračunava sa pojedincima koji su svojim delovanjem doveli u pitanje njen autoritet. Teza da je nasilje ideološka osnova totalitarnog režima i sredstvo za ostvarivanje i očuvanje stabilnosti opisana je u romanima „Derviš i smrt“ i „Tvrđava“ u odnosima pojedinca i režima vlasti. U romanima „Krug“ i „Ostrvo“ se nailazi na sistem jedne političke partije, kao i jedne ideologije koja se održava na procesu nasilnog usađivanja političkih ideja, kognitivnih strategija i stavova.


Sponzorisano:

Slične definicije