Onkologija je pojam grčkog porekla, nastala od dve grčke reči: onkos, što znači – gomila, masa i logos, što znači – nauka. Onkologija predstavlja specijalizovanu discipline (oblast) medicine, koja se bavi uzorcima, faktorima, prevencijom i opštom prirodom pojave, rasta i lečenja kancera i tumora. Ka području onkologije su usmerene i ostale medicinske nauke, i to su – biohemija, fiziologija, genetika, imunologija, endokrinologija, nuklearna medicina, patologija, radiologija, hirurgija i drugo. Specijalista onkologije se naziva – onkolog.
U lečenju kancera, glavnu ulogu ima onkolog, koji je stručno edukovan za to, ali uključuje i ostale medicinske grane, sa ciljem sprovođenja što efikasnijeg lečenja.
U glavne pristupe lečenja kancera i raznih oblika tumora, spadaju sledeći putevi:
- dijagnostika kancera (patologija),
- terapija (na primer – hirurški zahvati, hemoterapija, radioterapija i drugo),
- praćenje pacijenta, nakon primenjene faze lečenja,
- palijativno zbrinjavanje pacijenta (onih pacijenata koji su u terminalnoj fazi bolesti),
- proces skrininga i
- analiza pacijenta putem genetike, odnosno analiza rodoslova.
Lokalizacija malignog oboljenja se može dijagnostikovati i pomoću sledećih metoda, u koje spadaju sledeće:
- biopsija ili resekcija – metoda u kojoj sumnjiva neoplastična izraslina može biti odstranjena hirurškim putem jednim delom ili u celini;
- endoskopija, cistoskopija, bronhoskopija – ovim metodama se lokalizuju područja koja su sumnjiva;
- CT, X-zraci, MR skeneri, ultrazvučna dijagnostika – metode koje služe takođe za lokalizaciju maligniteta;
- scintigrafija, SPECT (jednofotonska emisija kompijuterizovane tomografije), PET skeneri i ostale metode nuklearne medicine i
- testovi putem krvi pacijenta (biohemija), uključujući tu i tumor markere.
U najvećem broju malignih oboljenja, onkolog pre svega prepisuje radio ili hemoterapiju, sa ciljem preventive ili smanjivanja malignog područja, kasnije se najčešće obavlja hirurški zahvat, u kome se odstranjuje kancer (u zavisnosti od stepena maligniteta).
Godinama unazad, broj malignih oboljenja raste velikim intenzitetom i samim tim, postoji veliki broj istraživanja koja se sprovode u svim granama onkologije, počevši od biologije ćelija kancera, radioterapije, hemoterapije, režima tretmana, sve do optimalne palijativne nege i olakšavanja bolova pacijenta. U svetu postoji mnoštvo organizacija koja se bave prevencijom i pomoći obolelima od kancera.
Što se tiče onkologa, oni se mogu podeliti na osnovu vrste tretmana ili je njihova uloga u lečenju pacijenta isključivo dijagnostička.
Na osnovu toga, postoje razne podgrupe onkologa, kao što su:
- mamolog (ženski doktor koji se bavi dijagnostikom, lečenjem i prevencijom bolesti mlečnih žlezda),
- onkodermatolog (specijalista koji se bavi lečenjem tumora kože),
- onkološki onkolog (pripada hirurškom profilu koji se bavi lečenjem tumora traheje, dijafragme, jednjaka, želuca, pluća itd.),
- onkoginekolog (specijalista koji se bavi lečenjem maligniteta reproduktivnih organa kod žena),
- onkolog-koloproktologija (specijalista koji se bavi malignitetom debelog creva),
- onkolog-gastroenterolog (specijalista koji se bavi malignitetom organa digestivnog trakta) i dr.
