Feudalizam je pojam latinskog porekla, nastao od latinske reči feudum, što je u društvu Srednjeg veka značilo imanje koje su davali u naslednu svojinu i na uživanje (vladari su vitezovima davali imanje, uz obavezu da budu lojalni vladarima).
Prema definiciji, feudalizam predstavlja zemljovlasnički sistem društvenog uređenja. Takođe, feudalizam se vodi i kao vlastelinstvo, odnosno vlast plemića. Feudalizam je oblik uređenja jedne države, u kome su seljaci vezani za posede i zemlju plemstva.
Sociologija feudalizam definiše kao osnovni oblik društvenog odnosa koji se praktikovao u Srednjem veku.
Osnovne subjekte feudalizma su činili:
- feudalci (tj. zemljoposednici, koji su bili naslednici robovlasnika)
- zakupci
- feudi
Feudalizam se sastojao od dve klase uređenja države:
- feudalce (plemiće)
- kmetove (seljake)
Osnovnu vrednost u feudalizmu predstavlja zemlja, a prema njenoj veličini se merio i sam društveni status vlasnika.
Ovakva vrsta uređenja države je jako slična robovlasničkom sistemu, samim tim što je i sam nastao na ruševinama robovlasništva.
U feudalizmu, na čelu države je kralj, onda sledi visoko plemstvo (feudalci), zatim niže plemstvo (vitezovi) i na kraju, poslednji stalež u feudalnoj hijerarhiji čine kmetovi (seljaci).
Sistem feudalizma je nastao evolucijom. Naime, u vekovima kada je nastao feudalizam, počeo je da se javlja problem rada u poljoprivredi, samim tim što je zemlja predstavljala osnovno bogatstvo.
Zemlja je bila podeljena na veliki broj tzv. baština, koje je vodio mali broj baštinika. Pošto baštinik nije mogao sam obrađivati velike površine te zemlje, uzimao je u najam radnike, te je njima isplaćivao nadnice.
Međutim, došlo je do nedostatka kovanog novca u Srednjem veku i tako se onemogućila primena najamnog rada. Ljudi koji nisu imali zemlje odlazili bi baštiniku i od njega bi dobijali po jednu deonicu zemlje pod uslovom naknade ili dažbine.
Zahtevi radnika su se zvali prekarijumi, i oni su u početku bili tzv. opozivi. Zakoniti predsednici su nazivani prekaristi i imali su uslov da ispunjavaju svoje obaveze prema baštiniku. U to vreme, varvarski kraljevi su svojim službenicima dodeljivali tzv. plodouživanje jedne fiskalne baštine, a to se nazivalo – beneficijum, odnosno kasnije – “feud”. Feud je predstavljao beneficijum koji je dobijao vazal od svog vlastelina.
Vazal je svoje obaveze predstavljao kroz dva termina: savet i pomoć. Savet je obuhvatao dvorsku službu, a pomoć je obuhvatala vojnu dužnost, kao i novčanu obavezu.
Feudalni život je za simbol plemićkog života imao – zamak, koji se pojavio u IX veku, tokom normanskih invazija na Zapadnu Evropu. Zamak se sastojao od ogradi koje je okruživao jarak. Tu su se prostirale velike kule, a sredinu je krasila najveća kula, u kojoj je boravio vlastelin.
U feudalizmu je za plemićki sport važio lov, dok je neplemićima lov bio strogo zabranjen.
Gradovi u doba feudalizma su obuhvatala tri moguća porekla:
- poreklo iz antičkog doba (Pariz, Lion, Marsej)
- poreklo iz karolinške epohe
- poreklo iz kapetovske epohe (gradovi koji su nastali iz sela).
Klasični feudalizam se vezuje za period od VIII – XI veka, a krajem XI veka, feudalizam je počeo da se završava u većem delu Evrope, a konačno je ukinut 1848. godine posredstvom revolucija.
