Establišment – definicija i lista značenja

Establišment je pojam koji je izveden od engleske reči establishment, što u bukvalnom prevodu znači – ustanova, a u širem značenju se prevodi kao – vladajuća klasa, elita određenog društva, uključujući sve institucije koje joj stoje na raspolaganju. Establišment se u engleskom jeziku često koristi i kao naziv za vojne efektive i vojne komplekse. Ova engleska reč, se takoreći odomaćila na svim prostorima širom sveta, i piše se fonetski – establišment.

Izaraz „establišment“ je prvi put upotrebljen 1955. godine kada je britanski novinar Henry Fairlie opisivao društvene krugove u kojima su se nalazili tadašnji ruski špijuni – Guy Burgess i Donald Maclean. Kasnije se ovaj termin proširio i među narodom. Kod omladine je naročito postao popularan, od 1960. godine, naročito među mlađim generacijama koje su bile sklone kontrakulturnim idejama, kako bi na najjednostavniji način opisale konzervativni poredak, sve u želji da ga sruše. Od tada je ovaj termin sve češće ulazio u upotrebu i širio se, kako je stigao i na naše govorno područje.

Ovaj izraz se koristi i u kontekstu opisivanja elitnih pojedinaca ili institucija u određenim društvenim oblastima, kao što su na primer najtiražnije novine ili nacionalne TV ustanove, koje čine najveće političke stranke i slično. Establišment kao pojam se koristi i kao tradicionalan naziv, koji se koristi i za određene verske ustanove u Velikoj Britaniji. U sociološkom tumačenju, establišment predstavlja politički ili stručni sloj koji vlada određenim segmentima i delovima društvenog života, na osnovu čega se javlja i – politički, vojni, gospodarski i intelektualni establišment.

Suprotan izraz od establišmenta je anti – establišment (anti – establishment, eng.). Ovaj izraz se koristi za pojedince, grupe ili pokrete koji otvoreno ispoljavaju neprijateljstvo prema establišmentu u određenom društvu ili državi. To iskazuju, najčešće na način, što svojim delima i rečima dovode u pitanje vrednosti tog istog društva ili države. Ovaj izraz je nastao u Sjedinjenim Američkim Državama, oko 1960. godine, a kasnije se proširio i u ostale države Zapada.

Anti – establišment obuhvata različite oblike ponašanja i delovanja, bilo da se radi o neprimerenom oblačenju, korišćenju nepristojnih i nekulturnih izraza u svakodnevnom govoru i slično. Kao primer anti – establišmenta, na prostorima bivše Jugoslavije može se za primer navesti antikomunistička ideologija koja je bila u domenu anti – establišmenta do kraja 1980. godine, da bi posle propasti komunističkog režima, postala i sama deo establišmenta.


Sponzorisano:

Slične definicije