Epifenomen je pojam grčkog porekla, nastao od grčke reči epiphanio, koja se prevodi u kontekstu – “pojavljujem se posle”, a sam pojam se tumači kao sinonim za pojavu koja ide “u pratnji” važnijih zbivanja i procesa kao što su psihičke pojave i svest. Generalno, epifenomen podrazumeva specifičan prateći fenomen.
Medicina pojam epifenomena koristi da opiše određenu sporednu pojavu kod neke bolesti, kao i za objašnjavanje određenih zdravstvenih stanja pacijenta. Na primer, epifenomenu pripada povećanje rizika od kancera dojke koga uzorkuju antibiotici. Ovde se ne radi o samom antibiotiku, već da pri konzumiranju određene vrste antibiotika postoji verovatnoća bakterijskih infekcija.
Psihologija pojam epifenomena primenjuje kroz teoriju svesti. Prema ovom tumačenju epifenomena, svest se javlja kao propratna pojava uz osnovne fiziološke procese, kao na primeru da je snove moguće tumačiti kao epifenomen bioloških procesa u mozgu jedne osobe, dok ona spava. Filozofija pojam epifenomena tumači kroz filozofiju uma i tvrdi da su mentalni procesi prouzrokovani fizičkim aktivnostima mozga jedne osobe.
Thomas Henry Huxley, engleski biolog specijalizovan za komparativnu anatomiju je tvrdio da su psihičke promene kolateralni proizvodi fizičkih promena, a sam tok svesti je nazvao – epifenomenom. 1870. godine, Haksli je vodio studiju slučaja o francuskom vojniku koji je preživeo u francusko – nemačkom ratu. On je ovu studiju iskoristio kako bi pokazao da svest nije neophodna za izvršenje ovih akcija, opravdavajući pretpostavku “da su ljudi mašine”. Jerry Alan Fodor, američki filozof pak odbacuje epifenomen i akcenat stavlja na efikasnost uma. On uvodi i termin – epifobija, kao strah od epifenomenalizma.
