Ekstenzija, generalno podrazumeva specifičnu vrstu proširivanja, a sam pojam je latinskog porekla, nastao od latinske reči extension, što u prevodu znači – istezanje, rastezanje, širenje, rasprostiranje. Upotrebljava se i u svakodnevnom govoru u raznim kontekstima: u informacionoj tehnologiji (ekstenzija fajlova), u kozmetici (ekstenzija kose, ekstenzija trepavica – produžavanje istih), dok se stručno najviše upotrebljava u medicini. Suprotan ovom pojmu je pojam – intezivan.
Medicina pojam ekstenzije koristi kod preloma kostiju, odnosno održavanja krajeva polomljene kosti u najpovoljnijem položaju, sa ciljem zarastenja pomoću istezanja (rastezanje ili ekstenzija zglobova ili prelomljenih kostiju zbog njihovog ozdravljenja).
Ekstenzija u informacionoj tehnologiji
Ekstenzija (extension, engl.) u informacionoj tehnologiji predstavlja dodatak na ime datoteke i ukazuje na vrstu njenog sadržaja. Sastoji se od tačke i tri ili više slova, a postoje mnogo različitih ekstenzija (na primer, u “read.txt”, ekstenzija je – .txt). Pomoću ekstenzije operativni sistem određuje kojim programom će datoteka biti otvorena.
Datoteke sa “.txt” ekstenzijom se otvaraju u tekstualnim uređivačima, kao što je na primer – Notepad, dok se složenije tekstualne datoteke sastoje od ekstenzija: .doc, .rtf, ili .docx. Ove složenije datoteke su kreirane u Microsoft Word-u ili Libre Office Writer-u. Ekstenzija .pdf se otvara u programu Adobe Acrobat, ekstenzija .xls se otvara u Microsoft Excel programu, ekstenzija .mdb se otvara u Microsoft Acess programu, a ekstenzije .ppt ili .pttx se otvaraju u Microsoft Power Point programu. Ekstenzije za slike i video snimke su različite u zavisnosti od formata sa kojim se snimaju (.bmp, .jpg, .gif, .tif; .mov, .avi, .mpeg i dr.). Kompresovani audio zapisi imaju ekstenziju .mp3, a nekompresovani imaju ekstenziju .wav. Preuzete internet stranice imaju ekstenziju .html ili .mht. Izvršni program se sastoje od ekstenzije .exe, .com ili .bat.
Ekstenzije su podeljene u više grupa, a neke poznatije su:
- ekstenzije audio datoteka (.aif, .cda, .mid/i, .mp3, .ogg, .wav, .wma, .wpl)
- ekstenzije kompresovanih datoteka (.7z, .arj, .deb, .pkg, .rar, .rpm, .tar,gz, .z, .zip),
- ekstenzije disk datoteka (.bin, .dmg, .iso, .toast, .vcd),
- ekstenzije datoteka baze podataka (.csv, .dat, .db/f, .log, .mdb, .sav, .sql, .tar, .xml),
- ekstenzije izvršnih datoteka (.apk, .bat, .bin, .cgi, .com, .exe, .gadget, .jar, .py, .wsf),
- ekstenzije fontskih datoteka (.fnt, .fon, .otf, .ttf),
- ekstenzije slikovnih datoteka (.ai, .bmp, .gif, .ico, .jpg, .png, .ps, .psd, .svg, .tif),
- ekstenzije povezane sa internet datotekama (.asp, .cer, .cfm, .cgi, .css, .html, .js, .jsp, .part, .php, .py, .rss, .xhtml),
- ekstenzije datoteka prezentacije (.key, .odp, .pps, .ppt, .pptx),
- ekstenzije datoteka za programiranje (.c, .class, .cpp .cs, .h, .java, .sh, .swift, .vb),
- ekstenzije tabela (.ods, .xlr, .xls, .xlsx),
- ekstenzije sistemskih datoteka (.bak, .cab, .cfg, .cpl, .cur, .dll, .dmp, .drv, .icns, .ico, .ini, .lnk, .msi, .sys, .tmp),
- ekstenzije video datoteka (.3g2, .3gp, .avi, .flv, .h264, .m4v, .mkv, .mov, .mp4, .mpg, .rm, .swf, .vob, .wmv),
- ekstenzije tekstualnih datoteka (.doc, .docx, .odt, .pdf, .rtf, .tex, .txt, .wks, .wps, .wpd).
Ekstenzije imaju važnu ulogu u operativnom sistemu iz razloga što se njima određuje kojim programom će otvoriti datoteku.
