Diferencijacija

Diferencijacija (differentiation, engl. / differenzierung, nem.) je pojam latinskog porekla, nastao od latinskih reči – differentia i differens, što znači – različit, dok pojam „differe“ znači – razlikovati. Pored ovog osnovnog značenja, diferencijacija se definiše i kao – razdvajanje usled određenih razlika; razilaženje u mišljenjima; razlika koja nastaje između elemenata koji su srodni, kao i iznalaženje vrednosti količina dve beskrajno malih količina tzv. diferencijala.

Pored ovoga, termin diferencijacije može imati i sledeća značenja: u matematici – postupak nalaženja određenih izvoda), u biologiji – diferencijacija ćelija, u astrologiji – planetarna diferencijacija, u trgovini i marketingu – diferencijacija proizvoda itd.

Diferencijacija u biologiji

U biologiji, diferencijacija predstavlja proces u toku ontogenetskog razvoja pomoću koga se ćelije ili njihove grupe fiziološki i morfološki menjaju, čime se specijalizuju za obavljanje određenih funkcija. Ovaj proces se dešava isključivo u živim sistemima, čime se postiže raznovrsnost oblika, strukture i funkcije. Prilikom odmicanja procesa diferencijacije, ćelija se približava svom završnom (adultnom) obliku kada gubi mnoge opšte osobine, među kojima je i sposobnost deobe, te postaje usko specijalizovana.

Svaki organizam podrazumeva klon ćelija potomaka jedne oplođene jajne ćelije i iz tih razloga sve ćelije organizma su genetički identične. Razlike u fenotipu tih ćelija nastaju u toku procesa diferencijacije. Ćelijska memorija omogućava održavanje ćelija u diferenciranom stanju, a mehanizmi ćelijske memorije mogu biti – citoplazmatski, autokrini i nukleusni.

Diferencijacija u sociologiji

Diferencijacija u sociologiji predstavlja razdvajanje prema pripadnosti različitim društvenim grupama i može biti – horizontalna i vertikalna. Horizontalna društvena diferencijacija se odnosi na pripadnost različitim grupama prema demografskim karakteristikama (pol, etička, nacionalna i rasna pripadnost itd.). Vertikalna društvena diferencijacija se odnosi na društveno ekonomsku nejednakost pojedinaca i grupa prema stanju imovine, izvorima prihoda i zaposlenosti, političkom uticaju i društvenim izgledima.

Diferencijacija u trgovini

Diferencijacija u trgovini predstavlja skup mera i napora proizvođača da u procesu tržišne razmene postigne željeni stepen razlikovanja vlastitog proizvoda u odnosu na slične proizvode konkurentnih preduzeća. Napori i ulaganja na pomenutom području spadaju u grupu unapređenja plasmana kada su u pitanju proizvodi koji su već zastupljeni na tržištu, a kada se radi o razvoju novih proizvoda, proizvođač nastoji da (na primer – dizajnom), unapred ugradi u budući proizvod određene elemente prema kojima će se on u pozitivnom smislu reči distancirati u odnosu na slične proizvode konkurenata.

Proces diferencijacije proizvoda na tržištu u osnovi je neutralizacija uzorka i razlika zbog kojih određeni proizvod zaostaje na tržištu. Kada je reč o proizvodima koji se pripremaju kao novi za tržište, ustupci u procesu diferencijacije proučavaju se svestrano u procesu njihovog oblikovanja.


Sponzorisano:

Slične definicije