Delinkvent je pojam latinskog porekla, nastao od latinskog glagola delinquere / deliquens, što u prevodu znači – prestupnik, zlikovac, krivac, onaj koji je optužen i slično. U društvu se pojam delinkventa često koristi, a najviše se ispoljio i kategorisao u maloletničkoj delinkvenciji, te se najčešće prinenuje i spominje u tom području.
Maloletnička delinkvencija
Maloletnička delinkvencija je usko povezana sa prestupničkim ponašanjem, koje karakteriše populaciju maloletnika. Sa pravne tačke gledišta, maloletnička delinkvencija obuhvata sve vidove prestupničkog ponašanja osoba starijih od 14 i mlađih od 21 godine. Oblici prestupničkog ponašanja se razvrstavaju u četiri kategorije:
- situacije koje su destruktivno uperene protiv integriteta drugih ličnosti;
- situacije koje su destruktivno uperene protiv vlasništva i materijalnih dobara drugih ličnosti;
- situacije povlačenja
- situacije samouništenja
Takođe, prisutna je i podela u kojoj oblici delinkvencije uključuju prestupe krivično pravnih normi, prestupe prekršajnih normi i prestupe moralnih normi.
Najveći uticaj, kada je u pitanju maloletnička delinkvencija, imaju – porodica, škola i društvo sa kojim osoba boravi. Negativan uticaj ovih segmenata dovodi do delinkventskog ponašanja populacije mlađe od 18 godina. Porodica ipak ima najviše uticaja u stvaranju delinkventskog ponašanja kod osobe, odnosno roditelji ili staraoci, koji u još u najranijem detinjstvu kreiraju ličnost osobe.
Takođe, statistika pokazuje da uticaj na delikventsko ponašanje u velikoj meri ima i rasturenost porodice, bolesti u porodici, socijalni status življenja, siromaštvo i slično. Delinkvencija, kao oblik ponašanja, predstavlja kršenje određenih društvenih normi, odnosno, obuhvata sva negativna ponašanja omladine koja se zakonom sankcionišu. Ovaj problem se može sagledati kroz više naučnih disciplina, kao što su psihologija, pedagogija, sociologija i slične naučne discipline.
Pojam delinkvencije obuhvata širi i uži smisao posmatranja. Naime, širi smisao delinkvencije obuhvata kršenje društvenih normi za koja su zakonom propisane kazne, dok uži smisao delinkvencije obuhvata kršenje zakonskih propisa od strane lica koja nisu punoletna i tu spadaju – fizičko nasilje, krađe, razbojništva, provale i dr.
Osnovni oblici maloletničke delinkvencije su nizak nivo inteligencije, psihopatske osobine (egocentričnost, emocionalna labilnost, nedostatak osećaja odgovornosti i slično), agresivno ponašanje i nizak stepen pozitivnih stavova prema porodici i uopšteno prema sredini u kojoj osoba živi.