Defetizam – pojam i značenje, defetist

Defetizam (défaitsme, fr.) je termin nastao od francuske reči défaite, što znači – poraz. U slučaju ovog termina, poraz se definiše kao poraz bez borbe, odnosno kao prihvatanje i pomirenje sa porazom bez borbe.

Termin defetizma je nastao i razvio se u Francuskoj, za vreme I svetskog rata (1914 – 1918), i označavao je politiku i mišljenje pojedinih uglednih intelektualaca, da nije moguće pobediti u oružanom sukobu. Oni su izričito tražili da se zaključi mir, jer nisu verovali u pobedu.

Ovaj izraz se, samim tim, pretežno koristi u kontekstu rata i ratovanja (npr. vojnik će dobiti „epitet“ defetiste ukoliko odbije da se bori, smatrajući borbu unapred izgubljenom). U početku je pojam defetizma isključivo bio termin vezan za vojsku i ratovanja, a kasnije je dobio i šira značenja, tako da je defetizam danas zastupljen i u sferama književnosti, kulture, politike i sporta.

U književnosti naših prostora, javlja se termin „antiratni defetizam“, koji opisuje stanje duha čoveka u posleratnom periodu. Ovaj termin je najviše zastupljen u poeziji i prozi Miloša Crnjanskog, Dragiše Vasića i Dušana Vasiljeva.

U svakodnevnom govoru, defetizam označava situaciju gde osoba odustaje od novih poduhvata, zbog sumnje u uspeh, te ovaj pojam ima često negativnu konotaciju. Defetizam se vezuje za pesimizam i izdaju, za neverovanje u pobedu, malodušnost, zbunjenost, paniku i izgubljenost.

Osobu koja sledi defetizam nazivaju – defetist, a opisuje je sklonost pesimizmu i gubitak samopouzdanja. Takođe, defetist je i osoba koja osuđuje ratovanje, i koja je paničar u vanrednim alarmantnim situacijama, kao što su npr. požari, vremenske nepogode, rat i slično.

Pojam defetizma se provlači i kroz politiku, gde postoji dosta stavova i različitih mišljenja. Opisujući Srbe, kao narod i opisujući njihov položaj u ratovanjima, kao i odnos Srpske pravoslavne crkve i komunističkih vlasti, Patrijarh German je 1989. godine, samo dve godine pre smrti izjavio da „kod Srba ne postoji defetizam, samo sporije reagovanje na sopstveno stradanje“.


Sponzorisano:

Slične definicije