Ćivot ili kivot

Ćivot (u narodu poznat i kao – kivot), označava termin koji se najčešće čuje i upotrebljava u religiji. Termin je grčkog porekla, nastao od grčke reči kibotos, što u prevodu znači – kovčeg sa moštima sveca. U rečnicima se ćivot opisuje kao „kutija u kojoj se čuva evharistija (blagodarenje, zahvalnost) i pričešće, jedna od dve najvažnije hrišćanske svete tajne.

Ćivoti se razlikuju po oblicima i veličini, kao i od materijala od kojih su rađeni. U njima su smeštene čitave mošti svetaca, koje ne trule. U pravoslavnoj religiji, ćivoti su uglavnom smešteni u manastirima i crkvama. Nad njima se vernici mole, a igumani i crkveni velikodostojnici čitaju molitve narodu, najčešće za ozdravljenje. Tradicija skoro svih manastira u kojima se nalazi ćivot sveca je da njegov dan praznuje, time što iznosi ćivot uz posebne prateće događaje, kada se vernici klanjaju moštima i praznuju sveca, što ponekad predstavlja pravo hodočašće.

Većina ćivota, odnosno kovčega su zatvoreni, a neki su pak i samo prekriveni plaštom, ispod kojih se nalaze mošti.

To je slučaj, sa možda jednim od najpopularnijih svetaca – Svetog Vasilija Ostroškog, specifičnog po tome, što se njegovim moštima poklanjaju ljudi svih religija i nacionalnosti, koje su položene u ćivot u Gornjem Manastiru Ostrog, blizu Nikšića u Crnoj Gori. Manastir je sagrađen još u davnom 14. veku, u vremenu koja su prethodila knezu Vlastimiru, a u njemu su oko 859. godine, Ćirilo i Metodije krštavali Srbe. Ime Ostrog je nastalo od stare srpske reči „oštar, oštri“ / „ostr, ostri“. Sam Manastir je smešten na veoma čudnom mestu, u samoj steni planine, a posmatrajući sa glavnog magistralnog puta Podgorica – Nikšić, manastir se vidi samo kao mali beli krug. Postoje mnogobrojna ispisana dokumenta o tome kakva su se čuda događala pod Ostrogom. Stanovnici Crne Gore su posebno naklonjeni Sv. Vasiliju Ostroškom, upravo zbog svih čuda koja su se desila na ovom mestu, zahvaljujući čudotvornoj moći Sv. Vasilija.

Ovaj svetitelj je poznat i van granica Srpske Pravoslavne crkve. Njegovo telo je smešteno u malom niskom delu gornjeg manastira, u prostoriji, nalik pećini, u stenama, više od 300 godina., nepodložno zakonu truljenja. Svake godine, 12. maja, tradicionalno se okupljaju vernici iz svih krajeva Evrope, čak i sveta, i praznuju ovog svetitelja. Tada se iz isposnice gde se nalazi ćivot svetitelja, iznosi među narod, i uz liturgije se čitaju molitve. Tadicionalno se i svecu menja obuća, a igumani, čak i prisutni kažu da su svake godine, cipele izlizane, na osnovu čega se i potvrđuju priče koje pominju da svetac hoda i pomaže narodu tokom godine. Poklonici dolaze u velikom broju, i nikada ih nije manje od 10 000 do 20 000 hiljada, kada prođu na taj dan manastirom.

Veliku naklonost među vernicima i njihovim moštima imaju skoro svi svetitelji, naročito među hrišćanskim narodom. Među pravoslavcima, veliku naklonost ima i Sveta Petka, čije su mošti prenošene više puta. Sveta Petka se rodila polovinom 10. veka u gradu Epivatu, koji je smešten na obali Mramornog mora. Kao mlada se zamonašila u Carigradu, u crkvi Sv. Sofije. U poznoj starosti se vratila u svoj rodni grad Epivat, gde je i umrla, a sahranjena je po svim hrišćanskim običajima. Njene mošti su prvobitno bile smeštene u Hramu Sv. Petra i Pavla u Epivatu, gde je rođena svetiteljka. Potom su dospele u Carigrad, onda u Trnovo, a zatim u Vlašku. U vreme kada je teritorija Vlaške bila pod Turcima, na molbu knjeginje Milice, mošti Sv. Petke su prenete u Jaši (Rumunija), gde se i danas nalaze. U kapeli Sv.Petke na Kalemegdanu, u Beogradu se danas nalaze dva prsta šake ove svetiteljke. Srpska Pravoslavna crkva ovu svetiteljku proslavlja 27. oktobra, po novom kalendaru.

Još jedan značajan svetitelj za pravoslavne vernike je i Stefan Nemanja, začetnik dinastije Nemanjić. Bio je obnovitelj Srbije i veliki župan. Rođen je najverovatnije oko 1113. godine u okolini Podgorice, kao sin župana Zavide. Umro je kao monah u manastiru Hilandar na Svetoj Gori, na teritoriji Grčke. Njegov najmalađi sin Rastko Nemanjić, poznatiji kao Sveti Sava je njegove mošti posle osam godina preneo u Studenicu, a telo je izgledalo netaknuto i mirisalo je na „svetački miris, odnosno svetitelja“. Ćivot je položio u manastir Studenica, gde se i danas nalazi, 19. februara 1208. godine.


Sponzorisano:

Slične definicije