Asonanca je termin, nastao od latinske reči assonare, što u prevodu znači – “zvučati u skladu”, a sam termin predstavlja stilsku figuru u književnosti i figuru dikcije, koja nastaje kada se ponavljaju isti samoglasnici sa ciljem postizanja određenog (lepšeg) zvučnog efekta stiha.
Asonanca podrazumeva stilsku figure čiji je cilj da bolje opiše određeno književno delo, da postigne bolju zvučnost određenog stiha, naročito onog stiha u kome preovlađuju samoglasnici, čime se pesnički jezik plasira kao slikovitiji, bogatiji, lepši i muzikalniji. Takođe, asonanca podrazumeva stilsku figure koja je ženskog roda u lingvistici, a odnosi se, kao što je već pomenuto na ponavljanje istih samoglasnika u stihovima pesama (istim ili različitim).
Kod asonance se akcenat stavlja, pre svega na stih u kome se “slikaju” samo samoglasnici. Gledano iz ugla muzike, asonanca se odnosi i na jednakost tonskih figura u određenoj muzikoj misli. Ukoliko se asonanca ponavlja na početki reči, radi se o glasovnoj anafori, a ukoliko se ponavlja na kraju reči, radi se o glasovnoj epifori. Asonanca se koristi, neretko, i u izrekama, upotrebljavana je i u poeziji Engleske, a naročito se isticala, pored naše domaće književnosti i u španskoj, francuskoj i keltskoj poeziji. U poeziji novijeg doba, asonanca je počela da se suprotstavlja rimovanju, te je kada je počela da se koristi u kombinaciji sa rimom, nazivana i “nečista rima”. Takođe, javlja se i u poeziji, u kojoj ima za cilj da postigne eufoniju (milozvučnost u stihovima).
Od primera među pesmama, gde se asonanca primenila, izdvajaju se najpoznatije, među kojima su sledeći:
- “Možda spava” (Vladislav Petković Dis) – “Pesmu jednu u snu, što sam svu noć slušao”;
- “Svetkovina” (Sima Pandurović) – “Sve se više voli što se većma stari”;
- “Đulići” (Jovan Jovanović Zmaj) – “Divlje stvore i oblike, eno, eno već se gube, pa se opet vrate”;
- “Jesenje veče” (Antun Gustav Matoš) – “Olovne i teške snove snivaju, oblaci nad tamnim gorskim stranama”;
- “Prsten” (Dragutin Tadijanović) – “Oni koji poznaju drago kamenje. Gotova je pjesma o prstenu. O mojem ili tvojem prstenu”;
- “Visoki jablani” (Tin Ujević) – “Oni imaju visoka čela, vijorne kose, široke grudi”… i ostali stihovi u pesmama domaće književnosti.
U književnosti, pored asonance postoje i ostale stilske figure, koje imaju sličan cilj kao i asonanca. U pomenute stilske figure spadaju – metafora, anafora, epifora, gradacija, sintezioloja, alteracija, simploha, antiteza, personalizacija, alegorija, epitet, hiperbola, onomatopeja, paradoks itd.
