Asimilacija je termin latinskog porekla, nastao od reči assimilare, što znači – slično. U različitim oblastima ima slična značenja i upotrebljava se u biologiji, psihologiji, fiziologiji, lingvistici, antropologiji, kulturi, sociologiji, geologiji itd.
Pojam asimilacije može da označava različite vrste procesa među kojima su i kulturni, jezički, psihološki i prirodni procesi. Asimilacija predstavlja proces tokom kojeg jedna društvena pojava u sjedinjavanju sa drugom društvenom pojavom iste vrste, gubi svoj identitet i osobenost, i samim tim nestaje u drugoj pojavi, odnosno utapa se u nju. Ovaj termin se najčešće upotrebljava i kao oznaka za kulturne i političke asimilacije etničkih, socijalnih i kulturnih grupa, i često se tumači u negativnom značenju, kao nasilna promena. Asimilacija je suprotan proces od multikulturalnosti koja u svom dejstvu zagovara rad na održavanju kulturnih različitosti.
Asimilacija u sociologiji, kulturi, antropologiji
U oblastima sociologije i antropologije, asimilacija obuhvata društveni proces u kojem se pojedinci ili grupe različitih etičkih osobina stapaju u kulturu jednog društva koje preovlađuje. U ovakvom obliku, asimilacija uključuje preuzimanje osobina kulture koja preovlađuje u tolikoj meri da asimilirana grupa prestaje da se društveno razlikuje od ostalih članova društva, odnosno gubi svoj identitet ili potpuno nestaje.
Asimilacija može biti ostvarena putem sile ili dobrovoljno.
U istoriji sveta često su se dešavali pokušaji da se prisilom asimiliraju manjinske grupe. To se dešavalo za vreme kolonijalnih carstava tokom 18., 19. i 20. veka na teritorijama Severne i Južne Amerike, Australije, Azije i Afrike. Na tim područjima je često dolazilo do prisilne promene prema starosedelačkim narodima, njihovoj veri, uklanjanja dece od roditelja, ukidanja pristupa domaćim prehrambenim proizvodima itd.
Pod dobrovoljne asimilacije spadaju one koje se vrše pod pritiskom preovladavajuće kulture i one su takođe bile prisutne tokom istorije. Jedan od slučajeva je iz vremena kasnog 14. i 15. veka (španska inkvizicija). Tada su mnogi Muslimani i Jevreji odgovorili na verske progone dobrovoljnim prelaskom u katoličku ili pravoslavnu veru. Tokom 18. i 19. veka je takođe bilo dobrovoljnih asimilacija i jedan od primera je kada su se milioni Evropljana preselili u Sjedinjene Američke Države.
Asimilacija u geologiji
U geologiji, asmilacija podrazumeva „magmatski proces“, u kojem se materijal koji se nalazi u dodiru sa magmamom uključuje u nju, posle čega nastaju hibridne magme i stene.
Asimilacija u biologiji, fiziologiji i psihologiji
U biologiji asimilacija podrazumeva postepenu transformaciju stranih materija u telu u vlastite materije, a u fiziologiji asimilacija predstavlja proces kojim ćelije probrazuju hranu u materiju od koje se one sastoje. Kod biljaka proces asimilacije podrazumeva niz procesa u toku kojih se anorganska stvar pretvara u organske spojeve. Asimilacija kod životinja se svodi na biohemijske procese homogenizacije hranljivog materijala sa živom citoplazmom (kod belančevina) i na oksidaciju, s’ obzirom da se životinje hrane heterotrofno. Asimilacija u psihologiji predstavlja primanje u svest novog doživljaja ili sadržaja i njegovo prilagođavanje sastavu te svesti.
Asimilacija u lingvistici
Asimilacija u lingvistici predstavlja jednačenje suglasnika po zvučnosti. Asimilacija suglasnika je glasovna promena na osnovu koje se različiti samoglasnici izjednačavaju, kao na primer: kod reči „kog“ (kojeg – koeg), kada se gubi samoglasnik J, „koog“ (asimilacija samoglasnika O i E), „kog“ (sažimanje samoglasnika). Asimilacija se ne vrši u rečima gde je došlo do promene suglasnika L u samoglasnik O , kao na primer u rečima – anđeo, došao, pisao, išao, posao, misao itd.
