Apsida je pojam, nastao od grčke reči hapsis, što se prevodi kao – luk, svod, spoj, dograditi, a sam termin zastupljen je u arhitekturi, u kojoj označava element, kao deo građevine, koji je vezan samo za crkvenu arhitekturu. Apsida predstavlja prigradnju ovalnog oblika, sa svodom, koji je u obliku polukupole.
Apsida se prvi put u gradnji, kao element javila pred kraj Rimske Republike, na Hramu Venere prvomajske, od kada je postala učestalija dogradnja na svim svetovnim rimskim bazilikama, a koje su bile preteče hrišćanske crkve. Deo koji je predstavljao apsidu je uglavnom bio uži od ostatka bazilike i podrazumevao je mesto koje je bilo namenjeno tribunalu, sudu i njeovim članovima. U toku IV veka su izgrađene sve veće apside – u bazilici Maksencija, Domus Flavia na Rimskom Palatinu i u Trieru (u Nemačkoj), u Konstantinovoj bazilici. Posle antičkog perioda i legalizacije hrišćanstva, u IV veku, apsidu su kao sastavni element u izgradnji, prihvatile i prve ranohrišćanske bazilike. U početku su građene u istočnom delu, gde su predstavljale mesto za biskupe katedre i sa dve kamene klupe za sveštenike, da bi se kasnije u tom delu održavale i liturgije. Od IX veka, u apsidama su se nalazili oltari i sarkofazi sa moštima ili najvrednijim relikvijima. Oblik apsida je i tada bio nejčešće polukružni, ali su se gradile i u drugim oblicima (kao poligon, kvadrat, segment itd.). Svod apside je bio polukupola, ali su se sretale i u kosim i ravnim oblicima. Posle ranog hrišćanstva, skoro svi umetnički stilovi su počeli da koriste apsidu (romantika, gotika, bizant, barok, renesansa itd). Apside manjeg oblika su se gradile najčešće na krajevima transepta, a one su se kasnije sretale i u otomanskoj arhitekturi. Kao što je pomenuto, apside su se gradile u istočnom kraju objekta, a ostale prigradnje, na ostalim stranama objekta su se nazivale egzedre ili apsidalni otvori. Sretali su se i slučajevi, u kojima su apside bile toliko niske da se praktično, spolja nisu ni videle. U pravoslavnim crkvama postoje najčešće tri apside, gde se apsida na južnoj strani naziva – đakonikon, a apsida na severnoj strani – proteza.
Pojam apside je zastupljen i u astronomiji, gde podrazumeva zajedničko ime za donji i gornji apsis (najveću i najmanju udaljenost planeta na putu oko Sunca). Kod planetskih putanja apside se nazivaju – perihel i afel, kod Mesečeve putanje se nazivaju – perigej i apogej, i kod putanje dvojnih zvezda se nazivaju – periaster i apoaster, dok linija koja spaja apside se naziva apsidna linija.
